Używamy Cookies w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników.
Dalesze korzystanie z tego serwisu oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Dowiedz się więcej o naszej polityce prywatności

Zamknij

18 - 29/06/2021

grafika: Bękarty
Galeriagrafika: Bękarty
  • Stosując się do aktualnych zasad bezpieczeństwa i przeciwdziałania pandemii COVID-19, prosimy o wypełnienie oświadczenia o stanie zdrowia dostępnego TUTAJ. Oświadczenie należy pobrać, wydrukować, wypełnić i okazać na miejscu wydarzenia, będą one również dostępne do wypełnienia na miejscu.

    PROGRAM WIECZORU

    1. Koncert Projekt Krynicki: Paweł Mykietyn, Aleksander Nowak, Paweł Szymański, Sinfonia Varsovia, Bassem Akiki, Krzysztof Materna, Justyna Wójcińska, Magdalena Pikuła
    2. Orkiestra na bis: Boléro Maurice’a Ravela, Sinfonia Varsovia, Mariusz „Wilk” Wilczyński

    PROJEKT KRYNICKI

    Projekt Krynicki to wydarzenie szczególne: trzy utwory muzyczne skomponowane przez trzech wyjątkowych kompozytorów do wierszy Ryszarda Krynickiego, jednego z najważniejszych twórców polskiej poezji współczesnej.

    Paweł Szymański, Paweł Mykietyn i Aleksander Nowak należą do trzech różnych pokoleń polskiej muzyki poważnej. Pierwszy i drugi to już klasycy, punkty odniesienia dla kolejnych pokoleń. Ich dzieła, a nawet całe płyty nieraz okazywały się sensacją, przynosząc kompozytorom najbardziej cenione wyróżnienia. Obaj są wymieniani obok takich sław jak Penderecki, Lutosławski, Panufnik. 

    Aleksander Nowak jest uznawany za jednego z najwybitniejszych przedstawicieli kolejnego pokolenia polskich kompozytorów. I jego twórczość charakteryzuje szczególny, rozpoznawalny styl. W 2018 r. odbyła się premiera opery Ahat Ili. Siostra bogów z librettem Olgi Tokarczuk, za którą kompozytor otrzymał Paszport „Polityki”.

    Na zaproszenie Malta Festival Poznań ci trzej twórcy stworzyli muzykę do czterech wierszy Ryszarda Krynickiego: Koty, To nie twój problem, Miasto i Prawda?. Każdy ze skomponowanych utworów ma inną formę i powstał na inny skład instrumentalny.

    ORKIESTRA NA BIS

    Na zakończenie koncertu widzowie będą świadkami tworzenia improwizowanych obrazów przez Mariusza „Wilka” Wilczyńskiego – malarza, performera, reżysera filmów animowanych, zdobywcy wielu prestiżowych nagród (jego ostatni film Zabij to i wyjedź z tego miasta zdobył Złote Lwy podczas FPFF w Gdyni i był nominowany do Oscara). Artysta stworzy na Malcie rysunkową opowieść do utworu Bolero Maurice’a Ravela wykonywanego na żywo przez muzyków Sinfonii Varsovia.

    Maltański występ nawiązuje do projektu Wilkanoc, który łączy filmy i animowane improwizacje „Wilka” z muzyką na żywo. Pierwsze wystąpienie w ramach Wilkanocy odbyło się w 2000 r. w CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie. Dotychczas Mariusz Wilczyński współpracował m.in. z Tomaszem Stańką, Pink Freud, Fiszem, Emade, Leszkiem Możdżerem czy Pogodno. 

    Dzień po, 25 czerwca zapraszamy na spotkanie „Poeta oporu" z Ryszardem Krynickim w ramach Forum: Ruchy oporu. Nawiąże do poetyckiego pokolenia Nowej Fali, czyli grupy artystów, których połączył nowatorski stosunek do języka poetyckiego oraz opór wobec władz PRL.

    Wejście na koncert od ul. Bukowskiej.

  • RYSZARD KRYNICKI (ur. 1943) jest wymieniany obok Adama Zagajewskiego, Stanisława Barańczaka, Ewy Lipskiej, wśród czołowych poetów pokolenia 1968 (zwanego Nową Falą). W latach 70. i 80. był działaczem opozycji antykomunistycznej, inwigilowanym przez SB. Podpisał m.in. „List 59”, czyli sprzeciw wobec zmian w Konstytucji PRL, za co został ukarany zakazem druku w latach 1976–1980. Był też współpracownikiem Komitetu Obrony Robotników. 

    Poeta obecnie mieszka w Krakowie, jednak większość życia spędził w Poznaniu. Studiował filologię polską na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza, debiutował w 1964 r. w poznańskim klubie Od Nowa. Był współredaktorem konspiracyjnego pisma „Obserwator Wielkopolski”. Publikował również w innym opozycyjnym piśmie, „Solidarność Wielkopolski”. W 2018 r. otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Poznania.

    Ryszard Krynicki jest również tłumaczem (przekłada głównie poezję języka niemieckiego, m.in. Paula Celana, Gottfrieda Benna, Bertolta Brechta, Reinera Kunze) oraz wydawcą (w 1988 r. współzałożył wydawnictwo a5 publikujące przede wszystkim współczesną poezję). Jest laureatem wielu prestiżowych nagród, m.in. Nagrody Fundacji im. Kościelskich, Nagrody Polskiego PEN Clubu, Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta, został odznaczony srebrnym medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.


    Koty
    Koty udały się Panu Bogu –
    mawia czasem Wisława Szymborska.
    Niekiedy dodaje: Tylko.
    Niekiedy: Najbardziej.
     

    To twój problem
    To już twój problem – zdaje się mówić
    do czytelnika Blake’a jego ulubiony kot,
    przynosząc mu świeżo upolowane pisklę sikorki.
     

    Miasto
    Nade wszystko ceni gospodarność, porządek i czystość:
    zamieniło synagogę w miejską pływalnię,
    na parkingach targowych
    nie ma śladu po żydowskim cmentarzu.
     

    Prawda?
    Co to jest prawda?
    Gdzie ma swoją siedzibę?
    Gdzie ma swój zarząd?
    Gdzie ma radę nadzorczą?
    Gdzie ma swoich prawników?
    Gdzie ma swoich ochroniarzy?
    Gdzie ma swój dział promocji?
    Gdzie dział marketingu?
    Jaką ma oglądalność?
    Jaką siłę przebicia?
    Jaki patronat medialny?
    Czy się dobrze sprzedaje?
    Czy już weszła na giełdę?

    Ile są warte jej akcje?

    ADAM MICHNIK O CZTERECH WIERSZACH RYSZARDA KRYNICKIEGO:

    Jan Błoński, krytyk literacki najwyższej miary, napisał kiedyś, że wiersze Ryszarda Krynickiego są „jak strzał w serce”. Dlatego z nieśmiałością kreślę te kilka słów na marginesie czterech wierszy jednego z najwybitniejszych polskich poetów naszego czasu. 

    To jest poezja niezwykła: poezja konkretu, konkretnego doświadczenia, konkretnej obserwacji, konkretnego wstrząsu uczuciowego. To także uporczywy wysiłek ocalenia godności mowy własnej wśród zgiełku słów cudzych, gdy dyskursem publicznym rządzą zabójcy słowa. To powrót do słów elementarnych. Poeta pyta: co to jest prawda? A zadaje to pytanie głosem przyciszonym, by ocalić jego dźwięk i sens wśród krzykliwych kłamstw świata zorganizowanej nienawiści. Mowę poety cechuje ascetyczny język, ironiczny półuśmiech: czy prawda już weszła na giełdę? 

    Ten sam ton ironii towarzyszy refleksji Krynickiego nad wielką czystką w obszarze pamięci zbiorowej tam, gdzie zamienia się żydowską synagogę w miejską pływalnię. Z tych słów tworzy obraz polskiego upamiętnienia Zagłady.

    Prawda i pamięć nie czują się bezpieczne w naszym świecie, w naszym ludzkim świecie. Przeto – powtarza Krynicki za Wisławą Szymborską – najbardziej Panu Bogu udały się koty. Ale też tylko niekiedy. Dlaczego tylko niekiedy? Bowiem także kot potrafi przynieść każdemu z nas „świeżo upolowane pisklę sikorki”. Nawet koty bywają okrutnymi zabójcami. Te wiersze rodzi gniewny protest nasycony gorzką intymnością. Są one jak zaklęcie wypowiedziane przez zaciśnięte zęby; jak cichy krzyk, który wydobywa się ze ściśniętego gardła. 

    Bowiem te wiersze to ostatnie schronienie, które poeta ofiarowuje nam, czytelnikom, w świecie pełnym frazesów, spodlenia i chaosu znikczemnienia; tak zwykle wygląda Historia spuszczona z łańcucha.

    W innym wierszu, Lepiej zostań w domu, poeta zaleca nam: 

    Ty, który tak łatwo oddajesz swój głos,
    Pamiętaj, że możesz go już nie odzyskać.
    Zostań więc lepiej w domu, niechaj ci,
    którzy sami się wybierali,
    teraz sami na siebie głosują.

    To wiersz z innej epoki, a tak przejmująco obecny.

    Te wiersze, które ofiarowuje nam Krynicki, są darem bezcennym. Dzięki tym wierszom wielkiego poety mojego pokolenia wciąż na nowo stajemy się wolni. To one są nieustanną lekcją godności.

     

    PAWEŁ SZYMAŃSKI (ur. 1954) ukończył studia kompozytorskie w warszawskiej Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej (1978). Jego dorobek kompozytorski obejmuje obecnie kilkadziesiąt utworów pisanych w większości na zamówienie polskich i europejskich instytucji i festiwali, m.in. Filharmonii Warszawskiej, festiwalu Warszawska Jesień, Radio France, BBC, Aldeburgh Festival, London Sinfonietta, Südwestfunk Baden-Baden, Kuhmo Chamber Music Festival, Alonzo King Lines Ballet. Ich prawykonania odbywały się często z udziałem światowej sławy artystów, podczas renomowanych wydarzeń muzycznych. 

    Twórczość Pawła Szymańskiego wyróżnia fuzja współczesności z muzyką dawną. W latach 90. XX w. interpretowano ją w kontekście postmodernizmu i opisywano za pomocą pojęcia surkonwencjonalizm. Do dzisiaj kompozytor zręcznie porusza się między epokami i stylistykami, zaskakując różnorodnością emocji i nastrojów, sięgających od zmysłowej gry dźwiękowej, przez metafizyczną zadumę, aż do groteski i pastiszu. 

    Twórczość Szymańskiego przechodzi jednak stałą ewolucję. W Trzech pieśniach do słów Trakla na sopran i orkiestrę kameralną (2002) kompozytor zaczął odchodzić od surkonwencjonalnego stylu swoich utworów z lat 90. To również czas powstawania zamówionej przez Teatr Wielki – Operę Narodową opery Qudsja Zaher, ukończonej w 2005 r. Opera ta, wystawiona w 2013 r. w ascetycznej wizji reżyserskiej Eimuntasa Nekrošiusa, została nominowana do prestiżowych międzynarodowych Opera Awards 2014 obok czterech innych dzieł (m.in. oper Philipa Glassa i Andrzeja Czajkowskiego). Nowymi rozdziałami w twórczości Szymańskiego, były też misteryjny Phylakterion na 16 głosów i instrumenty perkusyjne (2011), wyrastający m.in. z doświadczeń pracy nad operą, i Sostenuto (2012), dedykowany pamięci Witolda Lutosławskiego, wyznaczający nową koncepcję formalną i fakturalną w muzyce orkiestrowej. W ostatnich latach powstają kolejne utwory solowe i kameralne.

    Paweł Szymański jest również cenionym autorem muzyki filmowej i teatralnej. Od początku lat 90. współpracuje z wybitnym reżyserem i dokumentalistą, Maciejem Drygasem. Napisał też muzykę do filmów fabularnych, m.in. Zajęcia dydaktyczne w reżyserii Ryszarda Bugajskiego, Plac Zbawiciela i Ptaki śpiewają w Kigali w reżyserii Joanny Kos-Krauze i Krzysztofa Krauze. Otrzymał nagrodę Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni oraz Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej. W teatrze współpracował przede wszystkim z Krystianem Lupą (Zaratustra, Na szczytach panuje cisza, Persona. Marilyn / Ciało Simone, Końcówka).

    Na zamówienie festiwalu Malta Paweł Szymański skomponował miniaturę muzyczną Dwa wiersze Krynickiego na trio wokalno-instrumentalne do wierszy Koty i To twój problem.

     

    PAWEŁ MYKIETYN (ur. 1971) ukończył studia kompozytorskie na warszawskiej Akademii Muzycznej w 1997 r. Dużą część jego utworów charakteryzuje technika oparta na mikrotonach, czyli interwałach mniejszych od półtonu. Kwartet smyczkowy (2006), w którym dźwiękowość mikrotonowa przenika się ze światem tradycji, ukazał się na płycie Kwartety polskie w wykonaniu Kronos Quartet, obok kwartetów Witolda Lutosławskiego, Henryka Mikołaja Góreckiego i Krzysztofa Pendereckiego. W 2007 r. powstała II Symfonia, która znalazła się na liście najwyżej punktowanych kompozycji Międzynarodowej Trybuny Kompozytorów w Dublinie. W tym samym roku, na festiwalu Wratislavia Cantans odbyła się premiera Pasji według św. Marka. III Symfonia na alt i orkiestrę powstała w 2011 r. To utwór do słów Mateusza Kościukiewicza zaczerpniętych z SMS-ów, w którym obok mikrotonów pojawiają się techniki i rytmy triphopowe, elementy rapu łączą się z tradycyjną techniką wokalną. W operze Czarodziejska góra, powstałej na zamówienie Malta Festival Poznań (libretto Małgorzata Sikorska-Miszczuk, reżyseria Andrzej Chyra, scenografia Mirosław Bałka, 2015) partie „instrumentalne” zostały z kolei przepisane na elektroniczny zapis. Jak mówi Mykietyn: „Elektronika jest jedynym narzędziem, które pozwala mi zmierzyć się z tym, co mnie ostatnio bardzo absorbuje, czyli z grą z czasem w muzyce”. Formalny chłód, matematyczna precyzja łączy się w twórczości Mykietyna często z emocją i misteryjną wręcz osnową. 

    Paweł Mykietyn od wielu lat komponuje również muzykę teatralną i filmową. W teatrze współpracuje przede wszystkim z Krzysztofem Warlikowskim (od 1997 r.). Od 2008 r. pełni funkcję kierownika muzycznego jego Nowego Teatru. Jest autorem muzyki m.in. do filmów Egoiści Mariusza Trelińskiego, Ono33 sceny z życia, W imię Małgorzaty Szumowskiej, Tatarak i Wałęsa. Człowiek nadziei Andrzeja Wajdy, Essential Killing11 minut Jerzego Skolimowskiego. Był za nią wielokrotnie nagradzany, m.in. dwukrotnie Polską Nagrodą Filmową „Orły” i pięciokrotnie na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. 

    W tym roku na zamówiene Malta Festival Poznań Paweł Mykietyn przygotował instalację audialną Miasto.


    ALEKSANDER NOWAK (ur. 1979) ukończył studia kompozytorskie w Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. Od 2008 r. jest zatrudniony w Katedrze Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki tej uczelni. W 2010 r. otrzymał stopień doktora, w 2016 r. doktora habilitowanego. Od 2011 r. pełni funkcję prezesa katowickiego oddziału Związku Kompozytorów Polskich, koordynując festiwale Śląskie Dni Muzyki Współczesnej, Śląska Trybuna Kompozytorów i Brand New Music.

    Aleksander Nowak jest autorem kilkudziesięciu utworów orkiestrowych, kameralnych, solowych (na gitarę lub fortepian), a także scenicznych. Jego twórczość charakteryzuje klasyczne instrumentarium oraz narracyjność – czytelna tylko pozornie, bo kompozytor chętnie łamie jej tok, zaskakując nieoczekiwanymi zmianami brzmieniowymi czy stosując autoironiczny dystans. W wielu przypadkach inspirację dla muzycznych opowieści stanowią własne doświadczenia kompozytora. Fiddler’s Green and White Savannas Never More na orkiestrę kameralną i głosy męskie to swoisty dziennik podróży, którą Nowak odbył ku mroźnej Arktyce. Utwór Last Days of Wanda B. jest pożegnaniem z babcią. W Dzienniku zapełnionym w połowie kompozytor nawiązuje z kolei do historii swojego dziadka. Jego utwory mają też często anegdotyczną przyczynę, jak w przypadku utworu Ciemnowłosa dziewczyna w czarnym sportowym samochodzie (2009) – inspirację do niego stanowiła kobieta, która zatrzymała się na czerwonym świetle w samochodzie obok. Nośnikiem codzienności jest też u kompozytora idiom muzyki popularnej, z jej rytmicznością i powtarzalnością. 

    Nowak jest autorem opery kameralnej Sudden Rain (libretto Anna Konieczna, 2009), quasi-dramatu muzycznego na głosy solowe i wideo Spoon River (stworzonego we współpracy z Adamem Dudkiem do tekstów Edgara Lee Mastersa, 2013), Space Opera (libretto Georgi Gospodinov, 2015), opery Ahat Ili. Siotra bogów (libretto Olga Tokarczuk, 2018), za którą kompozytor dostał Paszport Polityki. W 2019 r. odbyła się premiera opery Drach, do której libretto na podstawie własnej śląskiej sagi napisał Szczepan Twardoch. 

    Na zamówienie Malta Festival Poznań Aleksander Nowak stworzył kompozycję I Symfonia – Prawda?, którą wykona Sinfonia Varsovia pod batutą Bassema Akiki.